Klik op voor algemene informatie over de website, vul een zoekterm of adres in in de bovenstaande zoekbalk of selecteer een deel waar je informatie over wilt weten
Algemene informatie over de website
Welkom bij de bewoningsgeschiedenis van Asten, waarin de cultuurhistorie vanaf circa 1650 tot de Tweede Wereldoorlog staat beschreven. Het doel van dit project is om alle Astenaren en mensen met Astense roots kennis te laten maken en te laten deelnemen aan de geschiedschrijving van Asten. Lezers kunnen door middel van opmerkingen en aanvullingen de website verbeteren. Om privacyredenen en de gelimiteerde toegang tot de archieven na 1940 is een koppeling met de huidige bewoning niet mogelijk.
Gebruikte bronnen
Nagenoeg alle informatie voor de bewoningsgeschiedenissen van huizen in Asten is van het internet gehaald. De bron is het "Historisch onderzoek naar huizen en veldnamen in Asten" van Theo H. Meulendijks, uitgevoerd in 2010, ten behoeve van Stichting Archeologisch Samenwerkingsverband Peelland, in samenwerking met medewerkers van Regionaal Historisch Informatie Centrum Eindhoven en het Stadsarchief Den Bosch (http://www.saspeelland.nl/theomeulendijks/onderzoek-asten of https://adoc.pub/historisch-onderzoek-naar-huizen-en-veldnamen-in-asten.html). Voor de periode na 1810 is veel steun verkregen met de genealogische informatie en gegevens uit bevolkingsregisters van Hen van Seccelen en Jan Welten.
Verder is gebruik gemaakt van:
- Het rechterlijk archief van Asten*, in kaart gebracht door Gaudentius G. Slaats (zie Vorstermansplein 1), Antonius Franciscus Nicasius (Misterke) van Asten (zie Voormalige school G1788) en Heemkundekring de Vonder te Asten/Someren (http://www.heemkundekringdevonder.nl).
- Genealogische gegevens van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (http://www.zoekjestamboom.nl), het Brabants Historisch Informatie Centrum (https://www.bhic.nl), Alle Limburgers (http://www.allelimburgers.nl), Aezel (https://aezel.eu/), OpenArch (https://www.openarch.nl), WieWasWie (https://www.wiewaswie.nl/en/search/), GenealogieOnline (https://www.genealogieonline.nl), StamboomZoeker (http://www.stamboomzoeker.nl), Geneanet (https://geneanet.org), Geni (https://www.geni.com) en MyHeritage (https://www.myheritage.nl).
- Doop, trouw en doodakten komen uit de database van Genver (http://genver.nl), bevolkingsregisters van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (https://www.rhc-eindhoven.nl/), het Brabants Historisch Informatie Centrum (https://www.bhic.nl) en kadastergegevens zijn afkomstig van Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen) en van de Kadaster ArchiefViewer.
- Afbeeldingen komen grotendeels van de websites van Pinterest (https://nl.pinterest.com), Himmels (http://www.himmels.nl/home.html), Stichting Hebeas (https://stichting.moment.online/stichting-hebeas-asten), Deurnewiki (http://www.deurnewiki.nl) en Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (https://www.rhc-eindhoven.nl/).
- Bidprentjes zijn merendeels gehaald van Heemkundekring de Vonder te Asten/Someren (http://www.heemkundekringdevonder.nl) en van de website van het bidprentjesarchief (http://bidprentjesarchief.nl).
- Topografische kaarten zijn voor het grootste deel afkomstig van de website van de topografische tijdreis (http://www.topotijdreis.nl) en krantenartikelen en tijdschriften, met name Taxandria, komen merendeels van het historische krantenarchief van Delpher (https://www.delpher.nl).
- Websites met algemene informatie zoals wikipedia (http://nl.wikipedia.org)
- De prachtige verhalen van Hans van de Laarschot in het Peelbelang zijn van belang geweest voor de vroegste bewoningsgeschiedenis (https://www.peelbelangonline.nl/cultuur/anna-vertelt)
- De verhalen opgetekend door Piet Feijen tijdens zijn wandelingen door Asten onder de titel 'Te voet dur Aasten' en gepubliceerd bij Heemkundekring De Vonder zijn gebruikt als controle (http://www.heemkundekringdevonder.nl)
- Andere referenties worden onderaan per huis genoemd onder het kopje overige bronnen.
|
* het blijkt dat het 'Protocolle oft van brieven der heerlicheyt van Asten beghinnende den 3de juli Anno 1573 eyndende 6 juli 1575', ofwel door Gaudentius G. Slaats als 'Asten Rechterlijk Archief deel 66' door de Helmondse notaris, historicus en letterkundige August Hendrik Sassen aan het rijksarchief van Noord-Brabant is geschonken, zoals genoemd in het Dagblad van Noord-Brabant van 14-06-1901. |  |
Zoeken
Binnen de bewoningsgeschiedenis kan met de button 'Zoeken' gezocht worden op bijvoorbeeld een huidig adres. Tik je bijvoorbeeld Antoniusstraat in dan krijg je alle huizen aan de Antoniusstraat te zien, ongeacht het dorpsdeel of gehucht. Je kunt dan klikken op het gezochte adres. Dit is met name geschikt voor dorpsdelen die vaak uit meerdere gehuchten bestaan en waarvan de huidige straatnaam over meerdere gehuchten is verspreid.
Zoek je op tekst, bijvoorbeeld 'Schuurkerk' dan krijg je de locatie van de schuurkerk te zien, die je daarna kunt aanklikken. Druk je daarna op 'Enter' dan zie je alle locaties waar de schuurkerk wordt genoemd.
Een goede manier van zoeken is op datum, bijvoorbeeld een geboorte-, huwelijks- of sterfdatum van de te zoeken persoon. Geeft dit teveel resultaten dan kan dit middels de zoekopdracht worden verfijnd.
Zoeken op naam is wat meer beperkt door de veelheid aan mogelijkheden (zie Voor- en achternamen). Als je zoekt waar Jan Berkvens heeft gewoond vul dan in: 'J*an* Berkvens'. De wildcards * om naast Jan ook naar Joannes of Johannes te zoeken en naast Berkvens ook naar Berckvens. Dit geeft in dit geval veel resultaten en ook hier kan de zoekopdracht worden verfijnd.
Dorpsdelen
Naast het dorp Asten kennen we de dorpsdelen Dijk, Heusden, Laarbroek, Leensel en Zand, Ommel, Oostappen en Diesdonk, Ostade, Peel, Stegen, Voordeldonk en Wolfsberg. Het dorp Asten is verdeeld over 25 straten en de dorpsdelen over in totaal 60 gehuchten. Op de 'Home' pagina van de bewoningsgeschiedenis kan je kiezen uit Asten of de bovengenoemde dorpsdelen en vervolgens verder zoeken op straat of gehucht. Bij de gehuchten worden dan de bijbehorende straten met de huidige straatnamen en huisnummers getoond. Je kan ook direct naar het adres zoeken via de zoekopdracht (zie Zoeken). De bestaande huizen zijn met een groene stip aangegeven en de niet meer bestaande huizen worden met de term 'Voormalig huis' gemarkeerd met een rode stip.
Voor- en achternamen
Voornamen waren in vroegere tijden vrij beperkt. Zonen kregen vaak de naam Jan (Johannes), Piet (Petrus) of Hendrik (Henricus). Dochters werden veelal Maria, Anna of Elisabeth genoemd. De eerste kinderen werden in het algemeen vernoemd naar hun grootouders, de eerste dochter kreeg de naam van haar moeder's moeder en de tweede dochter de naam van de moeder van de vader. De oudste zoon werd vernoemd naar vader's vader en de eerstvolgende zoon naar de vader van de moeder. Als een kind kwam te overlijden dan was het gebruikelijk dat een daarna geboren kind diezelfde naam kreeg. Waren er meer kinderen dan grootouders dan greep men terug op overgrootouders of naar de peetouders.
Achternamen werden pas aan het einde van de 17e eeuw in Asten gebruikelijk. Voor die tijd werd de nakomeling genoemd naar de voornaam van de vader. Kreeg Hendrik Laurensen en zoon die hij Laurens noemde, dan werd zijn naam Laurens Hendriks. Dat werd later met de introductie van de achternaam bijvoorbeeld Laurens Hendriks Vervoordeldonck. In archiefstukken komt echter ook na 1700 de roepnaam Laurens Hendriks nog geregeld voor. Voeg daarbij dat de namen allerlei spellingvormen hadden en het is duidelijk dat het zoeken op naam een puzzelwerk is. Zo kent Laurens Hendriks Vervoordeldonck een veelvoud aan spellingsvormen: Laurens, Laureyns, Laureijns, Vreijns, Vreyns; Hendriks, Hendricks, Hendricx; Hendrix; Vervoordeldonck, Vervoirdeldonk, Vervoordeldonk, Vervordeldonk en de combinaties daarvan. Bij de bewoningsgeschiedenis is getracht om per persoon één naam te gebruiken, maar geregeld is dat toch onmogelijk gebleken. Om die reden zijn de gezinsreconstructies in de bewoningsgeschiedenis opgenomen. Met de invoering van de Burgerlijke Stand waren vanaf 1810 achternamen verplicht en zijn de namen min of meer eenduidig. Het is dan relatief eenvoudig om bij genealogische websites je voorouders terug te vinden. Zoeken op naam is dan redelijk te doen al biedt ook hier zoeken op geboorte-, huwelijks- of sterfdatum meer perspectief (zie Zoeken).
Printen
Met gelijktijdig indrukken van de toetsen 'Ctrl' en 'p' kan het document worden geprint of als pdf worden opgeslagen.
Overige tips
Met gelijktijdig indrukken van de toetsen 'Ctrl' en '+' kan de tekst worden vergroot en met gelijktijdig indrukken van de toetsen 'Ctrl' en '-' kan de tekst worden verkleind. Met het zon/maan symbool rechts van het veld voor 'Zoeken' op de navigatiebalk geheel boven kan gekozen worden voor een lichte dan wel donkere achtergrond. Inloggen kan alleen als je daar toestemming voor hebt gekregen.
Huisnummers
Huisnummers veranderden in de loop der jaren
- Voor 1736 was er per gehucht sprake van een huis of hoeve
- Van 1736-1803 kregen huizen volgens het huizenquohier een vast nummer.
- In de periode 1811-1832 werd het kadaster opgezet en kende elk huis en veld een uniek kadasternummer, die bij verbouwingen veelal werd vernieuwd.
- Vanaf 1859 zijn bevolkingsregisters gangbaar en kreeg het huis een huizingnummer dat elke tien jaar wisselde tot rond 1929 de straatnamen officieel werden.
- Rond 1960 en soms ook 1975 zijn de adressen nog veranderd.
Aan het eind van de bewoningsgeschiedenis van elk huis worden samenvattende tabellen gegeven met de huizenquohiernummers, kadasternummers, huizingnummers en huisnummers in de loop van de tijd.
Overzicht van de huizenquohiernummers, kadasternummers en huizingnummers per dorpsdeel:
| Dorpsdeel | Huizenquohiernummer | Kadasternummer | Huizingnummer |
|---|---|---|---|
| Asten | begint met Dorp huis | begint met C, F of G (K1) | begint met A |
| Dijk | begint met Dyck huis of Ostade huis (Q1) | begint met F | begint met B |
| Heusden | begint met Heusden huis | begint met D of E (K2) | begint met D |
| Laarbroek | begint met Laarbroek huis | begint met G | begint met C |
| Leensel & Zand | begint met Voordeldonck huis | begint met C | begint met C |
| Ommel | begint met Ommel huis of Ommelsche Bosch huis (Q2) | begint met B | begint met B |
| Oostappen & Diesdonk | begint met Ostappen huis of Diesdonck huis (Q3) | begint met A of F (K3) | begint met B |
| Ostaden | begint met Oostaden huis | begint met F | begint met A of B (H1) |
| Peel | begint met Voordeldonck huis | begint met D | begint met C of D (H2) |
| Stegen | begint met Steegen huis | begint met B, C of G (K4) | begint met C |
| Voordeldonk | begint met Voordeldonck huis of Wolfsberg huis (Q4) | begint met C of D (K5) | begint met C |
| Wolfsberg | begint met Wolfsberg huis of Heusden huis (Q5) | begint met C, E of G (K6) | begint met D |
Uitleg over opmerkingen bij bovenstaande tabel:
| Dorpsdeel | Opmerking | Uitleg |
|---|---|---|
| Dijk | (Q1) | het gehucht Vosselen valt onder Ostade huis; de rest onder Dyck huis |
| Ommel | (Q2) | het gehucht Ommelse Bos valt onder Ommelsche Bosch huis; de rest onder Ommel huis |
| Oostappen & Diesdonk | (Q3) | het gehucht Diesdonk valt onder Diesdonck huis; de rest onder Ostappen huis |
| Voordeldonk | (Q4) | het gehucht Bergweg valt onder Wolfsberg huis; de rest onder Voordeldonck huis |
| Wolfsberg | (Q5) | hoeve de Polder valt onder Heusden huis; de rest onder Wolfsberg huis |
| Asten | (K1) | bij een groot deel van de Hemel begint het kadasternummer met C; bij de Burgemeester Wijnenstraat noord van de Langstraat en de Wilhelminastraat west van de Patersweg begint het kadasternummer met F; de overige straten beginnen met kadasternummer G |
| Heusden | (K2) | bij het gehucht Pannenhoef begint het kadasternummer met D; bij de overige delen met E |
| Oostappen & Diesdonk | (K3) | bij het deel Oostappen begint het kadasternummer met A; bij de Diesdonk met F |
| Stegen | (K4) | bij de gehuchten Stegen en De Berken begint het kadasternummer met B; bij het deel Sleegersch Eindje met G; bij de overige delen met C |
| Voordeldonk | (K5) | bij het gehucht Bluijssens Broek begint het kadasternummer met D; bij de overige delen met C |
| Wolfsberg | (K6) |
bij de gehuchten Wolfsbergsche Hoek en Wolfsbergsche Heide begint het kadasternummer met C; bij de delen Kleine Loverbosch en |
| Ostade | (H1) |
bij het gehucht Ostade Dorpszijde begint het huizingnummer met A; overige delen met B |
| Peel | (H2) |
bij de gehuchten Kleine Heitrak en Bus begint het huizingnummer met C; overige delen met D |
Huizenklasse
Bij het kadaster over de periode 1811-1832 worden de huizen in verschillende klassen ingedeeld met een bijbehorende belastinggrondslag. Ook in dit document worden die huizenklassen genoemd en dat is bij het kadaster voor het kanton Asten als volgt omschreven:
De huizen zijn verdeeld in acht klassen naar gelang de verscheidenheden, die men tusschen dezelfde vindt. Ze worden over het algemeen door de eigenaren zelve bewoond. De huizen gerangschikt naar mate hunner uitgebreidheid, het meerder of minder regelmatige en gerieflijke hunner inrigting en den staat van onderhoud, waarin zij zich bevinden.
- Klassen 1 en 2 bevatten eenige, weinige huizen, tot nering of landbouw ingericht, van de noodige ruimte voorzien en op eenen goeden stand geplaatst.
- Klassen 3 en 4 hier vind men de beste boerewoningen van de vereischte inrigtingen voorzien en in goeden staat van onderhoud.
- Klassen 5 en 6 zijn middelmatige boerewoningen met mindere inrigting en in matige staat van onderhoud.
- Klassen 7 en 8 zijn zamengesteld uit mindere en geringe soort van boerenwoningen en ambachtslieden, deels minder, deels slecht onderhouden.
- Klassen 9 en 10 hier vind men de geringe woningen van daglooners of landbouwers en die der behoeftige volksklassen, waarvan de klasse 8 slechts met een deur en venster en bijna onbewoonbaar zijn.
Verklaring van kleuren
Tekst in zwart is de verbindende verhaallijn
Tekst in blauw refereert naar archiefmateriaal of geciteerde teksten van internet
Tekst in groen duidt op een verhaal over bewoners van het huis
Tekst in paars is een vertaalde tekst.
Een tabel met gele achtergrond betreft een gezinsreconstructie
Een tabel met groene achtergrond geeft de huisnummering voor 1736
Een tabel met blauwe achtergrond slaat op het huizenquohier in de periode 1736-1803
Een tabel met een roze achtergrond hebben betrekking op de kadasternummers rond 1832
Een tabel met een oranje achtergrond betreft de huizingnummers uit het bevolkingsregister over de periode 1859-1938.
Verklaring van tekens
Als een datum wordt voorafgegaan door ±, betekent dit een vermoedelijke datum en plaats en is niet gebaseerd op archieven
Wordt een datum voorafgegaan door < of > teken dan wordt hun afwezigheid respectievelijk aanwezigheid in archieven genoemd, maar is er geen akte te vinden in de doop-, trouw- of begraafarchieven of de Burgerlijke Stand.
Hyperlinks
In tabellen met gezinsreconstructies zijn hyperlinks (aangegeven in lichtblauw voorafgegaan met 'zie') opgenomen voor verwijzingen naar toekomst, waarbij is zoveel mogelijk getracht is om te verwijzen naar het woonhuis. Hyperlinks (aangegeven in lichtblauw voorafgegaan met 'zie') in de tekst verwijzen naar de afkomst en hier wordt getracht verwijzingen naar het geboortehuis te maken of in het geval van een verhuizing naar hun nieuw woonadres. Bij hyperlinks voorafgegaan door 'zie ook' is wel een relatie gevonden, maar zijn deze niet aan een woonhuis te koppelen.
Disclaimer
Mocht er op de website informatie staan en heeft u daar bezwaar tegen, dan horen wij dat graag en verwijderen wij deze zonder navraag naar redenen. Als er aantoonbaar auteursrechten geschonden zijn wordt het betreffende stuk verwijderd of aangepast.
Norbert Lammers
Laatst bijgewerkt op 10 april 2025 om 07:56:44