Voormalig huis F453

In een oorkonde uit 1282 wordt het landgoed Houbraken al genoemd:

Dr. H. P. H. Camps; 13-04-1282:
Schepenen van Helmond oorkonden dat de provisor van Postel uit naam van abt en convent van Floreffe al hun goederen in Asten, tienden, landerijen en cijnsen, met uitzondering van patronaatsrecht van Asten en manschap van Houbraken heeft overgedragen aan Arnold van Escharen en diens medeёrfgenamen in ruil voor diens bezittingen in Lierop en Hersel.

De ligging van Houbraken aan de Dijk wordt in dit protocol genoemd:

Bossche Protocollen R1193 folio 388 verso; 1421:
t' guet tot Houbraken aen Ghenendijc, Jan van Wijfliet en zijn zuster Joffrouw Elsken, kinderen van wijlen Jan van Wijflet, Jan die Lu Adamszoon, man van joffrouw Hadewig dochter van wijlen Jan Wijfliet.

Jan van Wijnvliet, ook wel Jan van Wijflit genaamd, ridder en heer van Blaersfeld 1347-1356 en van Cuijck 1352-1356, burggraaf van Heusden 1336-1356, is geboren rond 1310 en overleden op het Kasteel van Grave op 17 augustus 1356. Hij was een bastaardzoon van Jan II hertog van Brabant uit een relatie met diens maîtresse Elsbeen van Wijflit de dochter van een telg uit het geslacht van de heren van Wijtvliet1.

Jan van Wijtvliet trouwde voor 1342 met Margaretha Pipenpoy, erfdochter van Blaersveld. Door dit huwelijk wordt Jan de heer van Blaersveld. Margaretha was de dochter van ridder Rudolf Pipenpoy heer van Blaersvelt en drossaard van Brabant. Het huwelijk bleef echter kinderloos. In 1348 hertrouwde Jan met Margarita van Huldenberg afkomstig uit een Brusselse patriciërs familie. In 1349 trouwde Jan met Margaretha van Neveken, dochter van Ingelbert van Neveken. Hieronder het gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1Lijsbeth±1332±1350
Jan Berthouts Bac van Tilburg
Tilburg 05-05-1391 
2Hendricus±1335 Heusden 24-10-1387 

Jan van Wijnvliet (Wijflit) voerde in 1347 en 1354 in zijn wapenschild een gouden leeuw op een zwart veld met een blauwe versmalde schuinbalk of schuinstaak (zie wapen linksonder). Hij verbleef voornamelijk in Heusden, maar bekenden van hem zoals Jan III van Cuijk en ook zijn nazaten kwamen ook in Asten en bewoonden het kasteel van Asten (zie tekening rechtsonder).

0102

Jan van Wijnvliet (Wijflit) is op 26-08-1356 overleden.

Dochter Lijsbeth van Wijflit is geboren rond 1332 en rond 1350 getrouwd met Jan Berthouts Bac van Tilburg, geboren rond 1325 als zoon van Arnt Berthout Bac van Tilburg en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1JanTilburg ±1350±1370
Jollegond Wouter van Eindhoven
±1375
Margriet van Bruheze
Tilburg ±1429Jan Jan van Wijlfit wordt bij
een erfdeling in 1421 genoemd
als eigenaar van het goed
Houbraken aan de Dijk in Asten
2Arnt BerthoudTilburg ±1355Tilburg ±1385
Elisabeth Gerards van der Aa
Tilburg ±1415 
3ElsbeenTilburg ±1357±1375
Jan van Dordrecht
  
4AertTilburg ±1360Oirschot ±1380
Agnes Aert van der Hoeven
Oirschot ±1425 
5Henrick±1365 Tilburg ±1430 

Kleinzoon Petrus van Wijflit van een van de vier genoemde zonen van Jan Berthouts Bac van Tilburg is de vader van Jacob Petruszoon van Wijtvliet, wiens zoon Bartholomeus van Wijtvliet door zijn huwelijk met NN van Gerwen een hoeve in Heusden bezat (zie Voormalig huis E452).

Zoon Arnt Berthout Bac van Wijflit is geboren te Tilburg rond 1355 en rond 1386 te Tilburg getrouwd met Elisabeth Gerards van der Aa, geboren rond 1365 als dochter van Gerard van der Aa en Heijlwich Goijaert Rovers van Scheepstal (zie Kasteelruïne) en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1GerardTilburg ±1388  zie Kasteelruïne
2JanTilburg ±1390±1415
Maria van Broeckhoven
Asten ±1460zie Kasteelruïne
3ElisabethTilburg ±1392±1415
Willem Pauwels van Haestrecht
  

Zoon Jan Bac van Wijflit is geboren te Tilburg rond 1390 en rond 1415 getrouwd met Maria van Broeckhoven. Hij is daarna ook nog getrouwd met Lysbeth Diercx van Neynsel. Hieronder het gezin van Jan Bac van Wijflit en Maria van Broeckhoven of Lysbeth Diercx van Neynsel:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1BerthoutAsten ±1420±1440
Maria Wolfaerts Walraven
Asten ±1496zie Kasteelruïne

Jan Bac van Wijflit en zijn zus Elisabeth worden genoemd als eigenaren van Houbraken:

Bossche Protocollen R1207 folio 32; 1436-1437:
Jonker Jan Wijflet en Jonkvrouw Elsbeen zijn kinderen van wijlen Jan Wijflet, ze hadden met Jan die Lu zoon van Adam in erfpacht gegeven aan Jan die aude, Michiel, Roelof, Jan de jonge.

A) alle zonen van wijlen Jan die Cremer.
B) en aan Bruijsten IJsbouts van Hall, de hoeve tguet tot Houbraken aen Ghenen Dijc, en een beemd de Beverkoet.

Zoon Berthout Back van Wijflit kocht de heerlijkheid Asten in 1476 van Pieter van Vertaing en werd daardoor in 1476 Heer van Asten. Hij is rond 1445 getrouwd met Maria Wolfaerts Walraven en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1GerardAsten ±1446 Asten ±1500 
2JanAsten ±1448±1470
Adriana Catharina van Wijlich
Asten 11-02-1508zie Kasteelruïne
3ElisabethAsten ±1450 Asten ±1510 

In de Bossche Protocollen wordt Berthout Jans van Wijflit genoemd als eigenaar van de hoeve Houbraken:

Bossche Protocollen R1199 folio 120 verso; 13-08-1439:
Meester Marten van Zomeren doet dit ten behoeve van Bertout Jans van Wijfliet, afstand van een pacht van 25 mud rog, Astense maat, uit de hoeve Houbraken.

Bossche Protocollen R1213 folio 189; 1442:
Bertout van Wijflet zoon van wijlen Jan Wijflet, bezat de hoeve Haubraken aan den Nuwendijc.

Bossche Protocollen R1237 folio 43; 1467-1668:
Willem Herman Eijckman en zijn zuster Geertruijt, Bertout Jan Wijfflet, leefde vroeger was bezitter van de hoeve Houbraken aen den Nuwendijc.

Ook in de schepenprotocollen van Asten wordt Berthout Jans van Wijflit genoemd en wel dat hij grond heeft bezeten in de buurt van Vosselen, niet ver van zijn hoeve:

Asten Schepenprotocollen folio 51 10-11-1466:
Als schepenen: Peter Verweyen, Aert die Haen, Heyn Colen en Willem Didden.
Peter Peterszoon Verrijt verkoopt aan Jan Mercelis Aertszoon een mud rog jaerlijks erfpacht uit zijn huis en hofsteden en land van 22 lopens, verder groese en heiveld groot 1 buunre. Dit huis met erfenis aan elkaar gelegen is geheten aan Vosholen, ene zijde Maes loeten en Metten van Hobbraken en haar kinderen, andere zijde Beel Duyssen en kinderen en erfgenamen Jan van Omel, ene einde Berthout Wijflijcs, ander einde de gemeynt. Los en vrij behalve de cijns van de grond en 34 mud rog daar uit gaande.

Berthout Back van Wijflit is rond 1496 overleden.

Zoon Jan Back (Wijflit) is geboren te Asten rond 1448 en rond 1470 getrouwd met Adriana Catharina van Wijlich en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1OttoAsten ±1472OngehuwdAsten 15-09-1509* en zie Kasteelruïne
2AdrianaAsten ±1475±1500
Johan van Arkel
±1510
Wolfard van Brederode
Asten ±1535zie Kasteelruïne

* Otto Back (Wijfliet) van Asten had een bastaardzoon die Johan heette

Jan Berthout Wijflit wordt als eigenaar van de hoeve Houbraken genoemd:

Bossche Protocollen R1250; 1480-1481 folio 324:
Willem Willem Dijssen, Jan Berthout Wijflet, land in de hoeve Houbraken.

Otto Back (Wijfliet) van Asten had een bastaardzoon die Johan heette en rond 1500 is geboren (zie Kasteelruïne). Deze Johannes Back Wijfliet is rond 1530 getrouwd met Christina Moninx en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1Goijart±1531Priester 's-Hertogenbosch
2Maria±1533   
3Jacob±1535   
4Geertruijt±1537±1565
Adriaens van Herlaer
  
5Johan±1539   
6Lucas±1541   
7Catharina±1543±1575
Peter Tack
  
8Cornelis±1545±1575
Maria Schellaert
 dochter Christina*

*  dochter Christina, geboren rond 1575 is rond 1600 getrouwd met Jacob Prouninck van Deventer, geboren te Vught rond 1577 als zoon van Meester Gerard Proening van Deventher en Emerentiana Wynands van Resant.

Johannes Back Wijfliet is rond 1560 overleden en in de Bossche Protocollen worden zijn kinderen genoemd als erfgenamen van zijn bezit op Houbraken:

Bossche Protocollen R1381 folio 260; 16-04-1562:
Heer Meester Goijart Wijfleth, priester, in de kerk te Den Bosch, en Maria zijn zuster, kinderen van wijlen Jan Wijfleth, verkopen een cijns 18 carolus gulden. Als borg ¼e part van huijs genaamd Diependael te Sint Oederode. En uit ¼ van de hoeve te Asten genaamd het goet Houbraken, groot 5½ mud zaad lants. En een windmolen te Bakel 1⁄8e part.

Bossche Protocollen R1847 folio 34-38; 31-03-1564:
Heer Goijart Wijflet, priester canonnik kerken Sint Jans den Bosch, Jan, Jacob, Lucas ende Cornelis gebroederen, juffrouwe Maria en Geertruijt gezusters, kinderen van wijlen Jans Wijflet Jans van zelfde wijlen Jannen en wijlen juffrouwe Cristina zijn huijsvrouw dochter van wijlen Jan Moninx zoon en wijlen meester Jans Moninx des oude ende samen verwekt ende voorschrevene heer Goijart Wijflet voorschreven. Juffrouw Catharina zijn zuster dochter des voorschrevene wijlen Jans Wijlflet en Christina Moninx. Maken een deling een groote schuer met haere gronde gelegen in de parochie van Asten ter plaetsche genaemt Houbraken gemeijndel genaemt die thienschuere.

Bossche Protocollen R1395 folio 21; 08-11-1570:
Cornelius en domicella Catharina, zijn zuster, kinderen van wijlen domicelli Johannes Back, alias Wijflet. Een cijns in de parochie van Asten vulgo appellati (alias genoemd) Houbraken.

Asten Rechterlijk Archief 66b folio 114; 16-02-1594:
Peter Meijssen gemachtigd door Joncker Peter Tack als man ende momboir van Joffrouwe Catharina van Wijflet zijnder huijsvrouwe, Joffrouwe Geertruijt Wifflets, weduwe van Joncker Adriaens van Herlair, absentie van Joncker Cornelis Wijflets, is het lot metten Heeren geworpen ende hevet tselve die Scholtis inden naem van den Heere getrocken, ende hebben alsoe bekendt ende gelijdt dat zij hebben gescheijt ende gedeijlt alle alsulcken hoeve, geheijten die Hove tot Hoebraeken.

Een deel van de hoeve wordt verkocht aan ondermeer Joest Goijart Daniels, een stamvader van de familie van Bussel (zie hieronder):

Asten Rechterlijk Archief 66b folio 115 verso 16-02-1594:
Peter Meijssen met procuratie te Helmond op 01-06-1588 verkoopt voor Joncker Peter Tack, aan Joest Goijart Daniels en Thomas Geeff Jan Dries, het ⅓e gedeelte van de Hoeve tot Hoebraecken ter plaatse aan den Dijck.

Een ander deel is nog in bezit van de familie van Wijtfliet, waarvan Johan van Wijtfliet is getrouwd met Marijken Jans de Heijs en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1CornelisHeusden ±1600Drunen 02-06-1636
Margareta van den Valck
  

Het is nog onduidelijk of deze Johan van Wijtfliet een zoon is van de bastaardzoon van Otto Back van Wijtfliet of een kleinzoon of neef.
Hun zoon Cornelis is geboren te Heusden rond 1600 en op 02-06-1636 te Drunen getrouwd met Maragreta van den Valck:

Validarunt coram nobis matrimonio contract coram deis Cornelius van Wijtfliet et Margarita van den Valck coram me et testibus Francisco Tiggels et Helena van den Valck.

Geldigverklaring van het huwelijkscontract voor god tussen Cornelius van Wijtfliet en Margarita van den Valck voor mij en getuigen Francisco Tiggels en Helena van den Valck.

03

In de Bossche protocollen worden Cornelis Wijtfliet en zijn moeder als eigenaar van Houbraken genoemd:

Bossche Protocollen R1504 folio 1; 19-04-1627:
Maryken dochter van Jans de Heijs, weduwe van Joncker Johan van Wijtflieth, bezit de helft van de hoeve Habraken, in de parochie van Asten, de andere helft is van Joncker Cornelis van Wijtfliet, de voorschrevene vercooperse sone.

Het huis wordt verhuurd aan Wilbert Joosten van Bussel (zie Lagendijk 3):

Bossche Protocollen R1546 folio 3; 04-12-1629:
Jonker Cornelis Wijttfliet zoon van wijlen Johan Wijttfliet, verkoopt aan Jannen sone Jan Zeberts een cijns 30 gulden 5 stuiver huijsingen, erven, hoven, ackerlande, houtwassen, ter plaatse genaamd de hoeve van Haubraken. Met als pachter Wilbert van Bussel.

Asten Rechterlijk Archief 71 folio 114; 22-10-1630:
Jonker Cornelis van Wijtvliet, zoone Meester Jans, verkoopt aan Wilbert Joosten van Bussel een losrente van ƒ 10,- jaarlijks. Als borg de helft van huis, hof en land aan den Dijck, Marge 03-07-1640 gelost. Jonker Cornelis Wijtvliet verhuurd aan Wilbert Joosten van Bussel de helft van huis en land aan de Dijck zoals hij vorige jaren in huur gehad heeft. Huurtermijn 3 jaar. Huurprijs ƒ 60,- jaarlijks. Jonker Cornelis Wijtvliet geeft machtiging aan Jonker Ariaen van Gerwen, om namens hem, toezicht te houden op zijn goederen gelegen te Asten.

Wilbert Joosten van Bussel is geboren rond 1576 te Asten geboren als zoon van Joost (de Jonge) Goort van Bussel (zie Busselseweg 7) en Heijlwich Corstken Smeets. Hij is rond 1605 getrouwd met Mechteld Jacobs, dochter van Hendrik Ysbout Jacobs en Heylken (zie Busselseweg 7) en hieronder hun gezin dat zich van Bussel noemt:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1PeterAsten ±1607Asten ±1637
Joostien Slaets
Asten 28-06-1682zie Lagendijk 3
en Dijkstraat 54

Het huis wordt uiteindelijk verkocht aan Goort Verberne:

Asten Rechterlijk Archief 78 folio 104 verso; 11-09-1659:
Henry Francoys de Bardoul, Heer van Gerwen, verkoopt aan Goort Verberne een hoeve aen den Dijck ter plaatse genaamd Haubraken te weten een huis, schuur en aangelag 3 lopense, ene zijde Andries Martens, andere zijde Peeter Wilborts; land ter plaatse voorschreven 16 lopense, ene zijde Marcelis Martens, andere zijde Evert Jansen, ene einde Andries Martens, andere einde Peeter Wilborts; land 4 lopense, ene zijde en einde Peeter Wilborts, andere zijde Paeuwels Geven, andere einde de volgende koop; groes ter plaatse voorschreven 22 lopense, ene zijde Paeuwels Geven en Peeter van Bussel, andere zijde Paeuwels Geven en Andries Martens, ene einde Jacob Dirck Coppens, andere zijde de erven Aert Joosten van de Vorst. De verkoper zijn de goederen aangekomen tegens Lambert de Bie, oud schout en secretaris van Geldrop als gemachtigde van Maria Monix getrouwd geweest met Joncker Ariaen van Gerwen de dato 12-05-1659 schepenen 's-Hertogenbosch, tsamelijcken met het recht van generael verbant ende waerschappe van alle de goederen der voorschrevene Edele Vrouwe Maria Monix in de voorschreven opdrachte hem vercoopere inne desen gestelt. Koopsom ƒ 2050,- voldaan op 07-10-1659.

Bovenstaande beschrijving van de hoeve Haubraken stelt ons in staat om de ligging van die hoeve beter te bepalen. Vrijwel alle genoemde personen zijn in deze bewoningsgeschiedenis beschreven en op de kaart rechts zijn hun woonhuizen met hun vermoedelijke grondbezit te zien.
- Dyck huis 1, Peeter Wilborts (zie Lagendijk 2)
- Dyck huis 4, erven Aert Joosten van de Vorst (zie Lagendijk 7)
- Dyck huis 13, Marcelis Martens (zie Dijkstraat 52)
- Dyck huis 15, Andries Martens (zie Dijkstraat 50)
- Oostade huis 19, Evert Jansen (zie Dijkstraat 43)
- Oostade huis 18, Jacob Dirck Coppens (zie Voormalig huis F358)
- Oostade huis 16, Pauwels Geven (zie Keizersdijk 6)

Op basis daarvan moeten we concluderen dat de hoeve Haubraken gelegen moet hebben aan de zuidzijde van de Dijk en ten westen van Vosselen.

Keren we terug naar de nieuwe eigenaar van de hoeve Haubraken Godefridus Verberne, geboren rond 1619 als zoon van Goort Jansse Verberne en Metien. Hij is rond 1643 getrouwd met Maria en hieronder hun gezin:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1CatharinaAsten 29-05-1644   
2JohannesAsten 22-01-1648   
3GoijartAsten 10-05-1651Asten 09-05-1683
Maria Martens
Asten 10-04-1723zie Lagendijk 7

Godefridus Verberne heeft nog schulden:

Asten Rechterlijk Archief 78 folio105 verso; 02-10-1659:
Goort Goortsen Verberne is schuldig aan Anneke laatste weduwe Jacob Jan Hendrix ƒ 200,- à 5%. Marge: 03-10-1661 gelost.

Asten Rechterlijk Archief 78 folio 107; 26-11-1659:
Goort Goortsen Verbernen is schuldig aan Marcelis Martens, schepen, ƒ 800,- à 5%. Marge: 27-10-1660 gelost.

Godefridus Verberne verkoopt vervolgens het huis aan Peter Wilborts van Bussel (zie Lagendijk 3):

Asten Rechterlijk Archief 78 folio 131 verso; 03-12-1660:

Goort Goort Verberne verkoopt aan Peeter Wilborts van Bussel huis, hof en hofstad aen den Dijck 3 lopense, ene zijde Andries Martens, andere zijde Marcelis en Wilbort zonen Marten Selen, ene einde de koper, andere einde de straat; land ter plaatse voorschreven 17 lopense, ene zijde Evert Jansen, andere zijde Marcelis Martens, ene einde Andries Martens, andere einde de koper; groes ter plaatse voorschreven 17 lopense, ene zijde Paeuwels Geven, Marten Teunis en Andries Martens, andere zijde de koper, Marten Teunis en Paeuwels Gevers, ene einde Jacob Dirck Coppens, andere einde Aert Joost van de Vorst.

Peter Peter Slaets heeft nog een schuld bij Godefridus Verberne, die later aan zijn weduwe is gelost:

Asten Rechterlijk Archief 81 folio 2; 11-03-1675:
Peeter Peeter Slaets is schuldig aan Goort Goortsen Verbernen ƒ 200,- à 5%. Marge: Gelost aan Marie, weduwe Goort Goortsen Verbernen, geassisteerd met haar zoon Goort Goortsen Verbernen.

Godefridus Verberne is op 15-09-1677 te Asten overleden en zijn weduwe Maria voert nog een proces:

Asten Rechterlijk Archief 7 folio 383; 15-11-1679:
Merike, weduwe Goort Goortsen Verberne, aanlegger contra de kinderen en erven Joost Laureyssen, de onmondigen geassisteerd met Jan Laureyssen, gedaagden. 

Maria, weduwe van Godefridus Verberne is op 01-09-1682 te Asten overleden. Na het overlijden van Peter Wilborts van Bussel rond 1680 erft dochter Mechtildis het huis:

Asten Rechterlijk Archief 81 folio 44; 28-10-1680:
Isbout Peeter van Bussel, Johan Wilbordts man van Mechel, dogter van Peeter van Bussel en Frans Peeters van Bussel. Kinderen en erven van Peeter Wilbordts van Bussel, nog in leven, en wijlen Joostie Willem Slaets. Zij verdelen de goederen:
2e lot krijgt Johan Wilbordts een huis, hof, hofstad en aangelag aan den Dijck 3 lopense, ene zijde de delers, andere zijde Marcellus Martens, andere einde weduwe Peeter Geerits; land aan de Hofstadt 15 lopense 40 roede naast Marten Jan Teunis van deze akker moet 1½ lopense gegeven worden aan het 1e lot Isbout Peeter van Bussel; den Hoogendries 3 lopense naast Frans Peeters van Bussel en anderen; groes de helft van den Bevercoot geheel 30 lopense de zijde van Zomeren naast de weduwe Marcelis van de Vorst; groes de helft hiervan de zijde van Zomeren naast de weduwe Maria van de Vorst; de helft van een heiveld geheel 4 lopense naast Frans Peeters van Bussel. Belast met 5 vat rogge per jaar aan de Pastorye.

Bij de verpondingen van 1680 wordt ene Antonis Peters nog vermeld als gebruiker:

Verpondingen 1680 XIV-58 folio 2:
Antonis Peters.

Bij de verpondingen van 1688 staat het huis op naam van Jan Wilborts:

Verpondingen XIV-57; 06-01-1688 folio 8:
Jan Wilborts, Jan Wilborts.

Mechtildis Peeters van Bussel is geboren te Asten op 16-01-1651 als dochter van Peter Wilborts van Bussel en Mechteld (Metken) Jacobs (zie Lagendijk 3). Zij is op 13-07-1674 te Asten getrouwd met Johannes Wilbers Martens, geboren te Asten rond 1652 als zoon van Wilbordt Martens en Petronella (Peerke) Marcelis Schepers (zie Beekstraat 19).

Contraxerunt Sponsalia Jan Wilbers et Mechel Peeters; coram Francisco Peeters et Joost Peeters. Matrimonio 15 coram Francisco Peeters et Joost Peeters.

Ondertrouw van Jan Wilbers en Mechel Peeters; voor Francisco Peeters et Joost Peeters. Huwelijk op 15 july voor Francisco Peeters et Joost Peeters.

01

Het gezin van Mechtildis Peeters van Bussel en Johannes Wilbers Martens:

#VoornaamGeboorteHuwelijkOverlijdenReferentie
1MariaAsten 21-01-1676Asten 02-07-1702
Judocus Theodori Coppens
Asten 22-12-1742zie Voormalig huis F358
2JohannaAsten 21-07-1677OngehuwdAsten 11-06-1731 
3WillebrordusAsten 20-04-1679OngehuwdAsten 26-11-1748 
4JudocusAsten 02-03-1681Asten 25-05-1721
Catharina Philips van Heugten
Asten ±1745zie ook Lagendijk 2
5PetronellaAsten 05-06-1683KindAsten ±1683 
6MariaAsten 09-01-1685Asten 21-11-1717
Jan Jan Smits
Asten 27-10-1762zie Lagendijk 9
7PetrusAsten 16-07-1690Asten 19-05-1726
Margarita Matys van Dijck
Asten 06-11-1729
Maria Jan Peter Canters
Asten 30-04-1770zie Dijkstraat 54
en ook Dijkstraat 62

Johannes Wilbers Martens wordt benoemd als setter:

Asten Rechterlijk Archief 6 folio 365; 19-06-1674:
Borgemeesters Sint Jan 1674-1675 Jan Willem Joosten en Jan Aerts de Zeeger. Setters Jan Wilbordts en Jan Leendert Joosten van Heughten.

Johannes Wilbers Martens heeft namens zijn vrouw nog geld te goed:

Asten Rechterlijk Archief 82 folio 47; 19-03-1678:
Joost Willems en Antonis Daniel Lomans zijn ƒ 200,- à 5% schuldig aan IJsbout Peeter Wilborts, Frans Peeters van Bussel en Jan Wilborts getrouwd met Mechel, dochter Peeter Wilborts. Allen kinderen van Peeter Wilborts. Borg: Peeter Peeter Slaets. 

Johannes Wilbers Martens staat borg voor een lening van zijn zwager:

Asten Rechterlijk Archief 81 folio 167 verso; 23-04-1683:
Isbout van Bussel is schuldig aan Joost Hendrick Bruynen, te Maerheese ƒ 400,- à 5½%. Borgen Jan Wilbordt Martens en Frans van Bussel.

Johannes Wilbers Martens erft van zijn ouders:

Asten Rechterlijk Archief 108 folio 29 verso; 11-12-1685:
Johan Wilbordt Martens, Frans van Bussel getrouwd met Anneke, dochter Wilbordt Martens, Marten Wilbordt Martens, Wilbordt Willems Verbernen getrouwd met Maria, dochter Wilbordt Martens. Kinderen en erven van wijlen Wilbordt Martens en Peerken Marcelis Schepers. Zij delen de nagelaten goederen.
1e lot krijgt Johan Wilbordt Martens de hofstad naast Marcelis Martens aan den Dijck 8 lopense, ene zijde Marcelis Martens, andere zijde Frans van Bussel, ene einde de straat, andere einde Simon Claessen; land den Witthacker 3 lopense 3 roede; land het Langhackerken 7 copse; land het Campke 1½ lopense; land den Hulsbosch 30 roede; het Weyvelt 7 lopense; een hooiveld daar ten einde aan 3½ lopense; het achterste deel van de groote Hooybeempt tot Bussel; hooiveld de Campkens 3 lopense.Een obligatie van ƒ 100,- ten laste van Matijs Fransen de Groodt; ƒ 100,- ten laste van Marten Jan Teunis Hennis; ƒ 47,- ten laste van Dirck Geerits. Belast met ƒ 3,- per jaar in een meerdere rente, met Marcelis Martens, aan rentmeester Hurnius; ƒ 1-5-0 per jaar aan rentmeester Hurnius.

Johannes Wilbers Martens heeft samen met zijn zwagers een schuld uitstaan:

Extract uit het protocol te Eyndhoven, 10-05-1686:
Eisbout Peters van Bussel, Frans Peters van Bussel, Johan Wilborts allen te Asten aan den Dijck. Zij zijn schuldig aan Mattheus van Hooff, coopman, alhier ƒ 200,- ã 5%. Eysbout beloofd zijn mede-comparanten kost- en schadeloos te houden. Hij heeft de ƒ 200,- voor hem alleen ontvangen.

Johannes Wilbers Martens verkoopt samen met zijn zwagers een huis op de Voorste Diesdonk (zie Voormalig huis F1155) uit de erfenis van zijn schoonvader:

Asten Rechterlijk Archief 86 folio 55 verso; 28-01-1688:
Isbout Peeters van Bussel, Jan Wilborts getrouwd met Mechel Peeters en Frans van Bussel. Allen kinderen van wijlen Wilborts van Bussel. Zij verkopen aan de kinderen van Jenneke, weduwe Jan Jansen van Zomeren, Willem van Heughten en Hendrick Aert Rosers voor ƒ 1375,- huis, hof, hofstad, aangelag en schuur aan de voorste Diesdonck 2 lopense, land en groes 62 lopense.

Johannes Wilbers Martens voert samen met zijn zwager een proces:

Asten Rechterlijk Archief 9 folio 306; 21-07-1688:
Isbout Peeter Wilborts van Bussel en Jan Wilbort Martens getrouwd met Mechtelt, dochter wijlen Peeter Wilborts van Bussel, aanleggers contra Hendrick Aert Roosers, gedaagde.

Mechtildis Peeters van Bussel is te Asten op 02-05-1710 overleden en Johannes Wilbers Martens is op 09-05-1710 te Asten overleden en hieronder hun begraafakten:

De kinderen van Johannes Wilbers Martens worden nog bij de schouw van de afwatering genoemd:

Asten Rechterlijk Archief 27 folio 1; 27-09-1713:
Op heden is door Piter de Cort, drost, volgens placcaat van Staten Generaal de dato 11-11-1664 de schouw gevoert en is naer de manisse van dezelfde drost door Flips van Heusden, Joost Linders, Jan Hixpors en Joost Roefs breuckagtig gewesen als volg. Beginnende aan de Lieropse-brug onder andere: Matijs Martens een breuk tegenover zijn hooiveld, de straat heeft daar dellen en is aan de hoge kant, waardoor het water niet wegtrekt. Peter Jan Aerts en de kinderen Jan Wilbers, als gebruikers van het veld van Juffrouw Schinders als voor. Frans van Bussel, de straat niet gemaakt tegenover zijn erve, bij de Vunt.

Bij de verpondingen van 1713 staat het huis op naam van de kinderen:

Verpondingen 1713 XIV-60 folio 7 verso:
De kinderen Jan Wilberts. In de bede 28-44-7-4-8.

Verpondingen 1713 XIV- 60 folio 8:
Peter Jan Wilberts. ƒ 1-6-2.

Judocus Theodori Coppens, man van Maria Jan Wilbers gaat uit de erfenis met een stuk beemd en 300 gulden:

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 34; 24-05-1714:
Joost Dirck Coppens getrouwd met Mary Jan Wilberts, Wilbert, Joost en Peeter Jan Wilberts, Jenneke en Mary Jan Wilberts. Allen kinderen van wijlen Jan Wilberts en Mechel Peeters. Zij delen de nagelaten goederen:
1e lot krijgt Joost Dirck Coppens beemd agter Bussel 2½ lopense naast Marten Wilberts; ƒ 300,- uit te keren door de ontvangers van het tweede lot.
2e lot krijgen Wilbert, Joost, Peeter, Jenneke en Mary huis, schuur, aangelag, land en groes zoals bij hen in bewoning en gebruik. Belast met 5 gulden 10 stuiver per jaar aan rentmeester des Tombe.

De hoofdgeldlijst van 1717 vermeldt de namen van vier kinderen:

Hoofdgeld XVIII-19; 05-03-1717:
De kinderen Jan Wilbers, Wilbert, Joost, Jenneke en Marij,
Jenneke de meijt en Peeter de knegt.

Jenneke Jan Wilbers verkoopt vlak voor haar overlijden te Asten op 11-06-1731 haar erfdeel aan haar broer Judocus:

Asten Rechterlijk Archief 93 folio 160 verso; 07-05-1731:
Jenneke Jan Wilberts verkoopt aan Joost Jan Wilberts, haar broeder, haar kindsdeel zoals verkregen van haar ouders, Jan Wilberts en Mechel Peeters. Koopsom ƒ 50,-.

De kinderen Jan Wilbers kopen een gelofte van 200 gulden:

Asten Rechterlijk Archief 107b folio 134 verso; 25-09-1733:
Philips Carel Baron de Dongelbergen, Heer van Blortum, verkoopt aan de kinderen Jan Wilberts en de weduwe Wilbert Fransen van Bussel een schabinale gelofte van ƒ 200,- à 5% de dato 03-04-1708 schepenen Eyndhoven ten laste van Francis Peters van Busselen en ten bate van Matteus van Hooff. Op 23-05-1713, voor schepenen van Eyndhoven, verkocht aan Baron de Dongelbergen. Schepenen Eyndhoven.

Ook bij de verpondingen en in de huizenlijst over de periode 1736-1741 staat het huis op naam van de kinderen van Jan Wilberts tot het rond 1740 is afgebroken:

Verpondingen 1737 XIV-61 folio 23 verso:
Kinderen Jan Wilberts.
Huijs, hoff en aangelag 7 lopense.

JaarEigenaar nummer 2 DijkBewoners nummer 2 Dijk
1736kinderen Jan WilbersJoost Jan Wilbers
1741Joost en Peter Jan Wilbersafgebroken
1746 afgebroken

In 1738 worden de goederen van Jan Wilbers en Meggel Peters van Bussel verdeeld en komt het huis op naam van Judocus Jan Wilbers en Peter Jan Wilbers, waar nog vermelding wordt gemaakt van een schuur waarschijnlijk de tiendschuur betreffend:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 58; 13-03-1738:
Wilbert Jan Wilbers, Joost Jan Wilbers, Jan Jan Smits man van Maria Jan Wilbers, Peter Jan Wilbers. Kinderen en erven van Jan Wilbers en Meggel Peters van Bussel. Zij verdelen de nagelaten goederen van hun ouders de helft van het huis, met de grond zover deze is afgepaald.
1e lot krijgt Joost Jan Wilbers de helft van het huis, met de grond zover deze is afgepaald, de andere helft is van Peter Jan Wilbers; het voorste weiveld den Dooreman 6 lopense naast Geeff Paulus; het agterste Kempke 4 lopense naast Jan Driessen; de dries aan de schuur met de grond waarop de schuur is staande te ruimen 2½ lopense naast Peter Jan Wilberts; den IJsboutsacker 3 lopense naast Jan van Dijk; den acker naast de Tiendschuur 4 lopense naast Peter Jan Wilberts; het Heyvelt nevens het Straatje 3 copse naast Peter Jan Wilberts. Belast met ƒ 1-10-0 per jaar in een meerdere rente, aan rentmeester de Kempenaar van het Gemene Land. Verponding ƒ 0-10-0 per jaar uit de helft van het huis meer dan het 3e of 4e lot in de verponding zal moeten betalen.
2e lot krijgt Peter Jan Wilbers de helft van het huis met de grond zover die is afgepaald, de andere helft van het huis is van Joost Jan Wilberts; het voorste deel van de Bevertkoot 6 lopense naast Jan Goort Loomans2; het voorste Kemke 2 lopense naast Marten Jansen; het IJsboutsveltje 1 lopense naast Marcelis Andriessen; het agterste van den hooge Dries 1 lopense naast Geeff Paulus; den Dries aan de kuyl, met de grond waarop de schop en het bakhuis is staande te ruimen 2½ lopense naast Jan Jan Wilberts; het twee gedeelte van de voorste acker 4 lopense naast Jan Smits; de Wittenacker 3 lopense naast Symon Peters; het Hulsbuske ½ lopense naast Jan van Dijk; de helft van een heiveld 3 copse naast Peter Coppens. Belast met ƒ 0-10-0 per jaar samen met het 1e lot aan rentmeester de Kempenaar. Verponding ƒ 0-10-0 per jaar uit het huis, meer te betalen dan de verkrijgers van het 3e en 4e lot.
3e lot krijgt Jan Jan Smits het tweede deel van de Bevertkoot 6 lopense naast Peter Jan Wilberts; het Gelijntvelt 4 lopense naast Jan van Dijk; den hoogen Dries 2 lopense naast Jan Jan Smits; den halven Kamp met het Heytvelddaaraan 3 lopense naast Marten van Dijk; het Kempke aan den. Dijk 1 lopense naast Marcelis Andriessen 1⁄3e deel van de Voorsten acker 4 lopense naast Wilbert Jan Wilberts; de helft van de schuur, waarvan de grond in zijn geheel is gekomen aan het 1e lot; de helft van schop en bakhuis, waarvan de grond is gekomen aan het 2e lot en waarvan de andere helft aan het 4e lot is gekomen. Belast met ƒ 1-5-0 per jaar aan rentmeester de Kempenaar van het Gemene Land.
4e lot krijgt Wilbert Jan Wilberts het 1⁄3e deel van de Bevertkoot 6 lopense naast Jan Jan Smits; het Ommelsvelt 3½ lopense naast Jan van Dijk; de Fransendries 1½ lopense naast Marten van Dijk; het drieske aan de Tiendschuur ½ lopense naast Peter Jan Wilbers; ¼e deel van Jansackers 2½ lopense naast Peter Martens; het Lankackerke 7 copse naast Symon Peters; den halven Kamp met het Heytvelt daaraan 3 lopense naast Jan Smits; de helft van de schuur, waarvan de grond is gekomen aan het 1e lot; de helft van schop en bakhuis, waarvan de grond is gekomen aan het 2e lot en waarvan de andere helft is gekomen aan het 3e lot. Belast met ƒ 1-5-0 per jaar aan de Kempenaar, rentmeester van het Gemene Land. Alle goederen zijn vrij en allodiaal.

In de buurt wordt rond 1736 een nieuw huis gebouwd, waar Judocus Jan Wilbers met zijn gezin heen verhuist (zie Lagendijk 2). Na de afbraak van de oude hoeve wordt Houbraken verder niet meer vermeld in de archieven. Hierdoor is het lastig is om de exacte ligging te bepalen, maar de volgorde van de huizenquohiernummers en de eigenaren die vermeld worden in 1659 suggeren dat de hoeve gelegen heeft tussen het huidige Lagendijk 2 en Lagendijk 3, rond het voormalig perceel F453. Volgens het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 rest op de plaats van het huis alleen een stuk bouwland in het bezit van de kinderen van Antonie van Bussel:

Kadaster 1811-1832; F453:
Bouwland, groot 33 roede 40 el, de dijk akkers.
Eigenaar: Kinderen van Antonie van Bussel.

02

Daar vlakbij heeft gestaan de Astense tiendschuur2, waarschijnlijk op het perceel waar later ook het nieuwe huis gebouwd is (zie Lagendijk 2), met daarna een archiefstuk van Asten:

In de Middeleeuwen is het tiendrecht ontstaan. De kerkelijke en later ook de wereldse heer had jaarlijks recht op een tiende deel van de oogst. In Asten bezat in 1212 de abdij van Floreffe via haar priorij Postel de tiende van Asten. Wiricus, de abt van Floreffe van 1202 tot 1212, heeft in een akte, waarin Asten voor het eerst voorkomt, vastgelegd dat het echtpaar Lambert en Aleid van den Bosch geld hebben geschonken aan de priorij Postel om de tiende van Asten te kopen. De paus bevestigt in 1212 dat de abdij van Floreffe recht heeft op de tiende van Asten.
Jaarlijks werd de tiendoogst opgeslagen in de tiendschuur. De Astense tiendschuur stond bij de middeleeuwse hoeve Houbraken. Die hoeve was eeuwenlang het bezit van de adellijke familie Wijtvliet. In een Bossche akte uit 1564, opgemaakt omdat leden van de familie Wijtvliet goederen verdelen, is sprake van een grote schuur, die alom in Asten "die thienschuere" genoemd wordt. De plaats van de hoeve en de tiendschuur is te lokaliseren aan de huidige Dijkstraat.

Asten Rechterlijk Archief 79 folio 88; 18-07-1668:
Henry Francoys de Bardoel, Heer van Perwes, getrouwd met Anna Maria van Gerwen voor zichzelf en mede namens Jonker Jan Pierre Janmain de Saint Victor, getrouwd met Geertruyt van Gerwen, zijn zwager. Volgens akte de dato 12-07-1668 schepenen Geldrop. Zij verkopen aan Jacob Janssen van Emmen, te Velthoven de helft van een clamptiende zoals de verkopers aangekomen is van wijlen Jonker Adriaen van Gerwen, hun schoonvader, reyende met Bartolomeus van Heesel, als transport hebbende van Jonker Johan van Gerwen en zijn kinderen, de helft in de schuere gestaen aen den Dijck, tot inlegginge van deselve tiende (de tiendschuur). Zoals die door verkopers voorsaeten altijd is gebruikt hun deel in de 'Smaele tiende'. Te weten dat deze tienden gecollecteert zijn geworden met de Wijtflietse tiende. Belast met de helft van 12 vat rogge per jaar aan het Convent van Ommel. De andere helft is voor Bartolomeus van Heesel als koper van de andere helft. Koopsom LiiiiM ixc gulden, 50e penning ƒ 98.-.

Overzicht eigenaren en bewoners

Hoeve tot Houbraken
JaarEigenaarGeboorteHoofdbewonerGeboorte
1421Jan van Wijflit±1390  
1439Berthout Bac van Wijflit±1420  
1480Jan Berthout Bac van Wijflit±1440  
1562kinderen Jan Back van Wijflit±1530  
1594kinderen Jan Back van Wijflit±1530Joost Goort Daniels van BusselAsten 1540
1627Cornelis Back van WijflitHeusden ±1600Wilbert Joosten van BusselAsten 1577
1659Goort VerberneAsten ±1610Goort VerberneAsten ±1610
1660Peter WilbortsAsten ±1607Goort VerberneAsten ±1610
1680Jan WilbortsAsten ±1652Jan WilbortsAsten ±1652
1713kinderen Jan WilbertsAsten 02-03-1681kinderen Jan WilbertsAsten 02-03-1681
Dyck huis 2
JaarEigenaarGeboorteHoofdbewonerGeboorte
1736kinderen Jan WilbersAsten 02-03-1681Joost Jan WilbersAsten 02-03-1681
1741Joost en Peter Jan WilbersAsten 02-03-1681afgebroken 
1746afgebroken   
Referenties
  1. ^ Memoriaal of beschryving van de stad Grave, en den lande van Cuyk, Volume 1 uit 1752, Diderik Paringet (https://books.google.nl/books?id=Kp0BAAAAYAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
  2. ^Geschiedenis van Nederland (http://www.erfgoedgeowiki.nl/)

Gecontroleerd door Theo Knoops


Laatst bijgewerkt op 15 mei 2025 om 09:44:02